Cao Bằng không chỉ gây ấn tượng với du khách gần xa bởi những điểm du lịch nổi tiếng mang vẻ đẹp cuốn hút mà đặc biệt, nền ẩm thực nơi đây còn làm say lòng biết bao người lữ khách phương xa Hãy cùng với chúng tôi đi tìm hiểu về món xôi ngũ sắc, món ăn được coi là một sản vật tuyệt vời của mảnh đất nơi miền sơn cước này.
Xôi ngũ sắc là món ăn thường xuất hiện ở Cao bằng vào mỗi dịp tiết Thanh Minh, dịp tảo mộ của đồng bào Tày, Nùng. Xôi ngũ sắc được xem là một sự kết hợp hoàn hảo giữa màu sắc, hương vị của những sản vật đặc trưng của địa phương, qua sự chế biến khéo léo của những người phụ nữ nơi đây làm cho món ăn này trở nên thu hút, hấp dẫn và độc đáo vô cùng. Nguyên liệu để chế biên xôi ngũ sắc là những giống gạo của địa phương, có thể là nếp nương Bảo Lạc hoặc nếp Ong tại các huyện phía đông của tỉnh.Các loại nếp này đều được canh tác ở nhưunxg vùng có thổ nhưỡng mang tính chất đặc trưng nên hạt nếp được hấp thu dưỡng chất, sinh khí của trời đất và với sự chăm sóc của con người nơi đây đã tạo ra vị ngon dẻo ngọt rất riêng. Thóc nếp sau khi được xay xát, hạt gạo trắng tròn, to mẩy và mang một mùi hương quyến rũ.
Xôi ngũ sắc không thể bàn cãi là môt món ăn ngon nhưng có khâu chế biến hết sức cầu kì. Gạo thường được đãi sạch, để ráo sau đó người dân nơi đây lựa chọn những loại cây để tạo màu cho xôi. Màu trắng tự nhiên của gạo, hồng và tím từ cây lá cẩm, màu vàng từ hoa Bjooc phón, màu đen tuyền từ lá cây sau sau. Trong tất cả các màu thì có lẽ màu đen là màu phức tạp nhất trong khâu chế biến. Màu đen của xôi có bóng mọng hay bắt mắt hay không còn phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm của ngừơi chế biến.
Sau khi nhuộm xôi, người làm có thể đồ riêng hhoặc cũng có thể trộn hỗn hợp. Vì là những phẩm màu tự nhiên nên khi nấu màu sắc này sẽ không bị phai. Xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống trong những dịp lễ tết của người đồng bào dân tộc Tày, Nùng ở vùng đất cao Bằng này. Mỗi màu sắc của xôi đều có những ý nghĩa riêng. Năm màu tượng trưng cho ngũ hành đồng thời cũng bày tỏ sự thương yêu, sắt son chung thủy trong tình yêu và sự yêu kính cha mẹ của đồng bào nơi đây.
Khi đã được xới ra và trình bày đẹp mắt, xôi ngũ sắc được dâng kính lên tổ tiên và sau đó được đưa ra thưởng thức. Món xôithơm dẻo, ngọt mềm, ngậy nhưng không hề ngấy. Xôi ngũ sắc có thể ăn kèm với thịt lợn quay hay ăn cùng với măng nhồi trứng kiến. Nếu có dịp đến thăm Cao Bằng, nhất định du khách đừng bỏ lỡ cơ hội được thưởng thức món xôi ngũ sắc tuyệt vời của đồng bào nơi đây nhé.